نشانههای خرابی دینام ماشین
همه چیز با چند مشکل کوچک شروع میشود: برای چند لحظه، چراغی روی داشبورد روشن میشود، ممکن است چراغ های جلو کم نور شوند و آمپرها بلرزند. شاید هم بوی بدی به مشام برسد و از زیر کاپوت صدای غرغر بشنوید. آیا موتور ایرادی پیدا کرده است؟ نه. به احتمال زیاد دینام دچار مشکل شده است و اگر به آن بیتوجهی کنید، ممکن است باعث بروز مشکلاتی جدی بشود، از استارت نزدن گرفته تا از کار افتادن کامل خودرو. در ادامه به نشانه های خرابی دینام می پردازیم.
۵ نشانه خرابی دینام
• چراغ هشدار دهنده
روی صفحه کیلومتر بیشتر خودروهایی که در دهه اخیر ساخته شدهاند، یک چراغ هشدار دهنده وجود دارد که روشن شدن آن نشان دهنده وجود مشکل در دینام است. در بسیاری از خودروها، این چراغ شبیه یک باتری است و عبارت “ALT” یا “GEN” را نشان میدهد که هر دو به معنای دینام است. بسیاری از افراد وقتی روشن شدن این چراغ را میبینند، فکر میکنند باتری مشکلی پیدا کرده است و رسیدگی به آن را به بعد موکول میکنند ولی دلیل واقعی روشن شدن چراغ این نیست. این چراغ به کامپیوتری متصل است که میزان ولتاژ خروجی از دینام را بررسی میکند. اگر ولتاژ خروجی از دینام از محدوده تعیین شده بالاتر یا پایینتر برود، چراغ روی داشبورد روشن میشود و هرگاه مقدار ولتاژ به محدود تعیین شده برگردد، چراغ خاموش میشود. وقتی خرابی دینام در مراحل اولیه باشد، چراغ چشمکزن است و چند ثانیه روشن و دوباره خاموش میشود.
• چراغ های کم نور
از آن جایی که دینام نیازهای برقی خودرو را تأمین میکند، وقتی کارایی آن پایین بیاید، دستگاه های برقی هم خوب کار نمیکنند. در این صورت ممکن است چراغ های جلو و چراغ های روی داشبورد، کم نور و یا به شدت پرنور بشوند. تجهیزات دیگر، مانند گرمکن صندلی ها و شیشه های برقی هم ممکن است خوب کار نکنند. برداشت درست راننده از این علامت ها به چند عامل بستگی دارد. اولین عامل این است که آیا دینام هنوز برق تولید میکند و برق تولیدی در محدوده تعیین شده قرار دارد یا نه؟ عامل دیگر این است که خودرو چطور برنامهریزی شده است. بیشتر خودروسازان به ترتیب اولویت، مواردی در برنامه هایشان تعریف کردهاند که هنگام بروز مشکل در دینام، هشدارهایی بدهند. این موارد بیشتر بر اساس ایمنی خودرو هستند. برای مثال، قبل از این که چراغ های جلو کم نور یا خاموش شوند، گرمکن صندلی و رادیو ضبط خاموش میشود.
• بینایی، شنوایی و بویایی
بینایی: بیشتر مکانیک ها میگویند وقتی مشتری هایشان با مشکلات مربوط به دینام مواجه میشوند، کاپوت را بالا میزنند تا ببینند آیا تسمهای در رفته است، دسته موتور پاره شده یا قسمتی از موتور از کار افتاده است. خوردگی و پوسیدگی تسمه ها میتواند نشانهای از بروز مشکل در آینده باشد. از طرفی، سفتی و شلی تسمه دینام باید مناسب باشد تا دینام درست کار بکند. سفت بودن بیش از حد هم مانند شل بودن میتواند نا مناسب باشد. چک کردن سفتی تسمه دینام میتواند نشان بدهد مشکلی وجود دارد یا خیر.
شنوایی: بیشتر راننده ها میگویند قبل از این که مشخص شود دینام مشکلی پیدا کرده است، صدای غرغر یا جیغ به گوششان رسیده است. دینام به وسیله تسمهای به حرکت در میآید که به فولی سر میل لنگ متصل است. فولی دینام معمولاً دو یا سه برابر سریعتر از میل لنگ میچرخد تا هنگامی که سرعت خودرو پایین است یا درجا کار میکند، نیرویی که دینام لازم دارد را در اختیارش بگذارد. خود فولی دینام نیز روی یک شفت قرار دارد که یاتاقان ها یا بوش هایی آن را نگه میدارند. اگر فولی دینام با تسمه تراز نباشد، یا بوش ها و یاتاقان ها فرسوده شده باشند، شنیدن جیغ و غرغر باعث میشود بفهمید مشکلی وجود دارد.
بویایی: بوی سیم یا لاستیک سوخته، اغلب مربوط به وجود مشکل در دینام میشود. اگر فولی دینام تراز نباشد و یا نتواند آزادانه بچرخد، تسمه اصطحکاک بیشتری پیدا میکند و باعث میشود بوی لاستیک سوخته به مشام برسد. در صورتی که دینام بیش از حد داغ شده باشد بوی سیم سوخته استشمام میشود.
• خوابیدن باتری
وقتی دینام خوب کار نکند، باتری مجبور است به جای این که به عنوان یک انباره عمل کند، جریان برق بیشتری از دینام بیرون بکشد تا ضعف دینام را جبران کند. در این صورت حتی بهترین باتری هم در نهایت از کار خواهد افتاد و راننده بد شانس را میان راه خواهد گذاشت. باتری خودروها برای آن طراحی نشدهاند که مدتی طولانی از برقشان استفاده شود. باتری برای این طراحی شده است تا برق لازم برای استارت زدن را در اختیار خودرو قرار بدهد و بقیه کار را به قسمت های دیگر بسپارد. تشخیص یک باتری خوابیده بسیار آسانتر از تشخیص دینام از کار افتاده است. خودرو را با هل دادن روشن کنید، سپس وایرهای باتری را بردارید. کمی صبر کنید. اگر دینام نتواند سیستم را شارژ کند، خودرو خیلی زود خاموش خواهد شد و مشخص خواهد شد مشکل از کجاست.
• اتصالات شل یا قطع شده
در صورتی که اتصالات شل یا قطع شده باشند، باید همه موارد مربوط به دینام را چک کنید. ممکن است تسمه ها مشکلی نداشته باشند و هیچ مورد آشکار دیگری هم دیده نشود ولی باتری خوابیده باشد. در این صورت، دینام برق تولید میکند ولی برق تولید شده جایی نمیرود. جریان برقی که دینام تولید میکند توسط سیم هایی بلند و کوتاه منتقل میشود. هر مشکلی در رابطه با سیم ها یا اتصالات پیچ بیاید، میتواند جریان برق را کم یا به کلی قطع کند. در صورت وجود مشکل در سیم ها و اتصالات، گاهی اوقات چراغ ها پرنورتر میشوند چون دینام برق بیشتری تولید میکند تا بر مشکل غلبه کند. در این حالت، بوی سیم داغ شده هم استشمام میشود. مشکل دیگری که ممکن است به وجود بیاید، در مورد دیود یکسو کننده دینام است. دینام، طی سه مرحله، جریان برق متناوب (AC) تولید میکند، ولی تجهیزات برقی خودرو با برق مستقیم (DC) کار میکنند. کار دیوید یکسو کننده این است که برق AC را به برق DC تبدیل کند. اگر این قسمت حیاتی درست کار نکند، برقی که دینام تولید میکند، نمیتواند مورد استفاده قرار بگیرد.