چگونه نتیجه یک آزمایش خون را بخوانیم؟

معولا برای همه پیش آمده که به دلیل خاصی در یکی از مراکز درمانی از ما خون گرفته شده باشد و مورد آزمایش در آزمایشگاه قرار گرفته باشد. رایج ترین نوع آزمایش خون CBC (شمارش کامل خون) می باشد که انواع سلول های متفاوت و عناصر تشکیل دهنده ی خون شما را اندازه گیری می کند مثل RBC( گلوبول های قرمز خون) ،WBC(گلبول های سفید خون)، پلاگت ها و هموگلوبین. سایر آزمایشات می تواند به CBC اضافه شود مثل آزمایش گلوکوز خون و کلسترول. برای این که در مورد سلامت خود بیشتر بدانید و فقط به توصیه های پزشکی اکتفا نکنید، بهتر است بدانید که چطور میتوان آزمایش خون را خواند. در صورت نیاز دوباره برای پیگیری و مراقبت بیشتر به پزشک خود مراجعه کنید. چگونه نتیجه یک آزمایش خون را بخوانیم؟

آزمایش آنلاین چطور کار می کند؟

آموزش خواندن نتیجه آزمایش خون

آشنایی با اصول اولیه CBC

1.بدانید تمام آزمایش های خون چگونه فرمت و ارائه می شوند. تمام آزمایشات خون مثل CBC و سایر پنل ها باید شامل ویژگی های خاصی باشند مثل: اسم و مشخاصت سلامت شما، تاریخ انجام و پرینت آزمایش، اسامی آزمایشات، آزمایشگاه و دکتری که انجام آزمایش را تجویز کرده، نتایج واقعی آزمایش، طیف طبیعی برای نتایج، نتایج غیر طبیعی و البته تعداد زیادی مخفف و واحدهای اندازه گیری. برای افرادی که در زمینه درمانی تخصصی ندارند، هر آزمایش خون ممکن است گیج کننده و غیر قابل فهم باشد ولی بهتر است وقت خود را صرف یادگیری شناخت تمام ویژگی های اصولی کنین و بفهمید ان همه عنوان و ستون های متعدد به چه معناست.
• وقتی فهمیدید که یک آزمایش خون چگونه ارائه می شود، به سرعت میتوانید نتایج غیر طبیعی را شناسایی کنید، که در صورتی که میزان چیزی در خون خیلی کم باشد با علامت “L”مشخص می شود و در صورتی که میزان آن بیش از حد بالا باشد با علامت H”” مشخص می شود.
• لزومی ندارد که طیف طبیعی هر یک از موارد اندازه گیری شده را به خاطر بسپارید چرا که این مقادیر همیشه در کنار نتایج آزمایش شما نوشته می شود تا بتوانید حد نرمال هر چیزی را بدانید.
2.نتایج غیر طبیعی را تشخیص دهید. همانطور که قبلا گفتیم، سلول های اصلی خون شما، گلبول های سفید و قرمز هستند. RBC حاوی هموگلوبین می باشد، که اکسیژن را به تمامی بافت های بدن می رساند. WBC بخشی از سیستم ایمنی بدن می باشد و به تخریب میکروارگانیسم های بیماریزا مثل ویروس، باکتری و انگل کمک می کند. میزان پایین RBC نشانگر کم خونی می باشد (که منجر به عدم رسیدن اکسیژن کافی به بافت میشود)، همچنین میزان RBC زیاد (به نام erythrocytosis)، نشان دهنده ی بیماری مغز استخوان می باشد. میزان پایین WBC (معروف به لکوپنی)، نیز میتواند مشکل مغز استخوان یا عوارض داروها به ویژه شیمی درمانی باشد. از طرف دیگر میزان بالای WBC (معروف به لکوسیتوز) نشان میدهد که بدن شما در حال مبارزه با عفون می باشد. برخی داروها هم به ویژه استروئیدها میتواند میزان WBC را افزایش دهد.
• طیف طبیعی RBC در مردان و زنان متفاوت می باشد. مردان به طور معمول حدود 20-25 درصد RBC بیشتری دارند ، چرا که آنها بافت های عضلانی بیشتری دارند که نیاز به اکسیژن بیشتری دارد.
• هماتوکریت (درصد خون شما توسط RBC) و حجم متوسط RBC دو روش برای اندازه گیری RBC هستند و هر دو مقدار به طور طبیعی در مردان بیشتر است زیرا نیاز بیشتری به اکسیژن دارند.
3.وظایف عناصر اصلی خون را تشخیص دهید. دو جزء دیگر در آزمایش خون CBC شامل پلاگت و هموگولبین می شوند. همانطور که گفتیم هموگلوبین یک مولکول آهنی می باشد که همانطور که خون در ریه ها جریان پیدا می کند، اکسیژن را می گیرد، درحالی که پلاگت بخشی از سیستم لخته شدن خون بدن است و از خونریزی بیش از حد هنگام صدمات جلوگیری می کند. هموگلوبین ناکافی (به علت کمبود آهن با بیماری مغز استخوان) منجر به کم خونی می شود ، درحالی که میزان پلاگت پایین، ممکن است به دلیل خونریزی داخلی و خارجی طولانی مدت باشد. از طرف دیگر، میزان زیاد پلاگت ، نشان دهنده بیماری مغز استخوان یا التهاب شدید است.
• میزان RBC و هموگلوبین به هم مربوط است، زیرا هموگلوبین داخل RBC قرار می گیرد، هر چند RBC ناقص بدون همو گلوبین هم ممکن است وجود داشته باشد (که به آن کم خونی سلولی داسی شکل گفته می شود)
• بسیاری از ترکیبات خون را “رقیق” می کنند، یعنی چسبندگی پلاگت را مهار می کنند و مانع لخته شدن خون می شوند. این رقیق کننده های خون شامل الکل، داروهایی مثل پروفن، هپارین، آسپرین، سیر و جعفری می شوند.

تشخیص فاکتورهای سایر آزمایشات

1.پروفیل های لیپید چیست؟ پروفیل های لیپیدی آزمایش خونی می باشد که برای تعیین بیماری های قلبی عروقی مثل حمله قلبی و سکته مغزی به کار می رود. دکتر اول نتایج آزمایش پروفیل لیپید را بررسی می کند و بعد تعیین می کند که به داروهای کاهش دهنده کلسترول نیاز دارید یا خیر.
• HDL کلسترول اضافی خون را می گیرد و آن را برای بازیافت به کبد منتقل می کند. سطح مطلوب بالاتر از 50 mg/dL می باشد. در واقع HDL تنها فاکتوری می باشد که در این نوع آزمایش دلتان میخواهد بالا باشد!
• LDL در صورت آسیب و جراحت ، کلسترول اضافی را در خود می گذارد که باعث مسدود شدن شریان ها می شود. سطح مطلوب کمتر از 130 mg/dL می باشد.
2.شرایط آزمایش قند خون را تشخیص دهید. یک آزمایش قند خون میزان گلوکز خون را اندازه گیری می کند. در صورتی که مشکوک به دیابت باشید این آزمایش را می گیرند. دیابت زمانی اتفاق می افتد که پانکراس نتواند هورمون انسولین کافی تولید کند. افراد مبتلا به دیابت گلوکز خون بالایی دارند که بیش از 125 mg/dLمی باشد.
• افرادی که در معرض خطر جدی دیابت هستند، سطح گلوکز خون آنها بین 100 تا 125 می باشد.
• سایر دلایل میزای بالای گلوکز عبارتند از استرس شدید، بیماری کلیوی، پرکاری تیروئید و پانکراس ملتهب و سرطانی.
• گلوکز ناکافی (کمتر از 70 mg/dL) هیپوگلیسمی نامیده می شود که در اثر مصرف بیش از حد انسولین، الکل و نارسایی های قلبی و کبدی می باشد.